జూన్ లో అట్టలు వేసి , పసుపుతో ఓం రాసి చక్కగా సింగారించి ఎంతో జాగ్రత్తగా చూసుకుంటారు ..
మొదటిలో ముత్యాల కోవ లాంటి రాత ..
నవంబర్ వచ్చేసరికి అట్టలు చిరిగి పోయి .. అర్ధం కాని బ్రహ్మ రాత...
మొదట పేజీలు అన్ని పాఠాలు ..
చివరి పేజీలు అన్ని చుక్కల ముగ్గులు ...
మధ్య పేజీలు అన్ని దానాలు ..
మార్చి వచ్చేసరికి ... మీ రాత మీకే అర్ధం కాకా నన్ను తిట్టుకోవడం ..
సంవత్సరం చివర గుప్పెడు బఠానీలతో ముగింపు ...
జూన్ లో భీముడి లా ఉన్న నేను ..
మార్చి కి కరువు ప్రాంతం నుంచి వచ్చిన దానిలా అయ్యిపోయాను ....
దాశరథీ కరుణాపయోనిధీ అని శ్రీరాముని కొలిచి, కీర్తించి, భక్త రామదాసు గా సుప్రసిద్ధుడైన మన కంచెర్ల గోపన్న తెలుగులో కీర్తనలకు ఆద్యుడు.
దాశరధి శతకము, ఎన్నో రామ సంకీర్తనలు, భద్రాచలం దేవస్థానము - ఇవన్నీ రామదాసు నుండి తెలుగు వారికి సంక్రమించిన పెన్నిధులు.
ఆనందభైరవి రాగాన్ని మొట్టమొదటిసారిగా ఉపయోగించిన వాగ్గేయకారుడు ఆయన.
కీర్తనలు రాసి దానికి సంగీత స్వర రచన చేసి ఆలపించిన ఘనత ఆయనదే..
‘ అంతా రామమయం, పలుకే బంగారుమాయనా, నను బ్రోవమని చెప్పవే, ఇక్ష్వాకు కుల తిలకా..గరుడ గమన రారా... అదిగో భద్రాద్రి .. వంటి గేయాలు అత్యంత ప్రాచుర్యమయ్యాయి.
‘దాశరథి శతకం’ పేరుతో 103 కీర్తనలు రచించారు.
59 రచనల్లో ఉత్పలమాల, 44 రచనల్లో చంపకమాల వినియోగించారు.
జానకీపతి శతకం , సంస్కృతంలో శ్రీమద్రామాయణ కథా చూర్ణము రచించారు
దాశరధి శతకము లో ని ఒక పద్యం మీ కోసం
శ్రీ రఘురామ చారు తులసీదళ దామ శమక్షమాది శృం
గార గుణాభిరామ త్రిజగన్నుత శౌర్య రమాలలామ దు
ర్వార కబంధరాక్షస విరామ జగజ్జన కల్మషార్ణవో
త్తారకనామ భద్రగిరి దాశరథీ కరుణాపయోనిధీ
భావం: రఘువంశమున బుట్టినవాడవు, సొంపైన తులసీదండలు గలవాడవు, శాంతి, ఓరిమి మొదలు గుణములచే నొప్పువాడవు, ముల్లోకముల బొగడదగిన పరాక్రమలక్ష్మికి ఆభరణమైనవాడా! వారింపనలవికాని కబంధుడను రాక్షసుని సంహరించినవాడా, జనుల పాపములను సముద్రమును దాటించు నామము గలవాడా! దయకు సముద్రమువంటివాడా! భద్రాచలమందుండు శ్రీరామా!
“క్షీరసాగర శయనం’ అనే త్యాగరాజ కీర్తనలో త్యాగరాజు రామదాసును గురించి ప్రస్తావించడం విశేషం..
రామదాసు కీర్తనలలో 9 కీర్తనలు నవరత్నాలు గా ప్రాచుర్యం పొందాయి
రామదాసు జయంతి సందర్భంగా అవి మీకోసం....,,👇
http://bhadrachalaramadasu.com/navaratna-keerthanas/
***********************************************
కాలం మారవచ్చు..
కలలు మారవచ్చు ..
మన అనుకున్న వాళ్లు మారవచ్చు...
కానీ మనం ఎప్పటికి మరువలేని మార్పు జ్ఞాపకం...
అలాంటి జ్ఞాపకం ప్రతి మనిషికి ఒక వరం,
ఒక ఆనందం, ఒక అనుభవం..........
ఒక మిత్రుడు ,ఒక శత్రువు,
ఒక అద్భుతం ,ఒక ప్రయాణం....
ఇలా జ్ఞాపకాలు మనకి ఎన్నో గుర్తు చేస్తూ ఉంటాయి...
మరి అలాంటి కొన్ని జ్ఞాపకాలు మనకి ఆనందాన్ని ఇచ్చి,
మళ్ళీ మన చిన్న నాటికి తీసుకెళ్లే వాటిని గుర్తు చేస్తూఉంటాయి ...
చిన్ననాటి జ్ఞాపకాలు అనగానే మనకు మొదటగా గుర్తుకొచ్చేవి మనం ఆడిన ఆటలు, వాటికి అయిన గాయాలు.
నాలుగు స్తంభాలాట, ఏడుపెంకులాట, దాగుడు మూతలు,
దొంగ పోలీస్ ,వైకుంఠపాళి ఇలా అనేకమైన ఆటలు...అమ్మమ్మ నానమ్మల ఏడు రాజుల కథలు..
వీటిని గుర్తు చేసుకోగానే అలా ప్రతి ఒక్కరి పెదవిపై ఒక చిరునవ్వు ,
అణువు ..అణువులో తెలియని ఉత్సాహం ఉరకలేస్తుంది.
ఇలా మన చిన్ననాటి జ్ఞాపకాలను నెమరువేసుకుంటూ, వాటినుంచి నేర్చుకుంటూ
అందరికి పంచుకుంటూ ...ఆనందంగా ముందుకు సాగుదాం.
“బేంక్ లో నిలవ ఉన్న డబ్బు లా చిన్న నాటి జ్ఞాపకాలు !!!! ”
కళ్ళముందు ఆనందం కరిగిపోయినప్పుడల్లా ..
ఓ చెక్కు రాసి బాల్యం ఖాతా లోంచి ..
తీయనైన జ్ఞాపకాలు సొమ్ము చేసుకుని వెల్లివిరిసిన ఉత్సాహం తో ..
నిరాశను తరిమి కొట్టి..పరిస్థితులను ఎదుర్కొంధాం .
లోక సమస్త సుఖినో భవంతు
**** మీ ఉషగిరిధర్ ****
ప్రతి పదార్ధం :
సామజ(ఏనుగు) వర(వంటి) గమనా(నడక కలిగిన వాడ) – ఏనుగు నడక లాంటి గంభీరమైన నడక కలవాడా
సాధుహృత్సారసాబ్జపాల – సాధువులు, సజ్జనుల హృదయపద్మములను పాలించేవాడా
కాలాతీతవిఖ్యాత – అన్నికాలములలోనూ కీర్తింపబడేవాడా
సామనిగమజ సుధామయగానవిచక్షణ – సామ వేదానికి మొదలు గా ఆ సంగీతముని నిత్యం పరిశీలిస్తూ పర్యవేక్షించేటి వాడ
గుణశీలదయాలవాల – గుణముకు దయకు ఉదాహరణగా నిలిచేటి వాడ
మాంపాలయ – నన్ను పాలించు
వేదశిరోమాతృజ – వేదములలో గొప్పదైన సామవేదమునుండి పుట్టిన
సప్తస్వరనాదాచలదీప – సప్తస్వరముల లయము వలన కలిగిన కదలని దీపమువంటి నాదమువలె ప్రకాశించువాడా
స్వీకృతయాదవకుల – యాదవకులములో జన్మించినవాడా
మురళీగానవినోదనమోహనకర – మురళీగానముచే వినోదించుచూ అందరిని ఆనదింప జేసేవాడా;
త్యాగరాజ వందనీయ – త్యాగరాజుచే నమస్కరింపబడినవాడా
'చెప్పేవాడికి వినేవాడు లోకువ' అనేది చాలా పాత సామెత.
ఎవరో 'వినే' వాడే వినీ, వినీ బోల్డంత అనుభవం సంపాదించి ఆ అనుభవంతో సృష్టించి ఉంటాడీ సామెత.
మనందరమూ ఏదో ఒక సందర్భంలో వినేవాళ్ళమూ, చెప్పేవాళ్ళమూ కూడా.
ఏమాటకామాటే చెప్పుకోవాలి.
'వినేవాడు' పాత్ర కన్నా 'చెప్పేవాడు' పాత్ర ఎంత గొప్పగా ఉంటుందో.!!!!!!!!
మనం చెప్పేదంతా వినేవాడు దొరకాలే కానీ ఒళ్ళు మర్చిపోతాం కదూ మనం?
వినడం అనేది చిన్నప్పుడే మొదలుపెట్టాం మనం.
ఇంట్లో పెద్దవాళ్ళు, బళ్ళో మేష్టార్లు, ఇంటి చుట్టుపక్కల వాళ్ళు, బంధువులు, ... ఇలా అందరూ మనకి చెప్పేవాళ్ళే.
ఏం చెప్పేవాళ్ళు??????????
"అల్లరి చెయ్యకూడదు.. బుద్ధిగా చదువుకోవాలి.. ఫస్టున పాసవ్వాలి.." ఇలా అన్నీ మనకి నచ్చని విషయాలే. అయినా ఎదురు చెప్పకుండా వినాల్సిందే.
అలా వినడం అలవాటైపోవడం వల్ల కలిగిన ప్రయోజనం ఏమిటంటే మనం పెద్దైపోయాక పిల్లలు ఎదురు సమాధానాలు చెప్పినా వినగలగడం.
ఇప్పుడు పిల్లలకి ఏదైనా చెప్పి ఒప్పించడం మన తరమా??????????
బుద్ధిగా వినడం అలవాటైపోడం వల్ల మనం ఎన్నెన్ని వినగలుగుతున్నామో చూడండి.
టీవీ యాంకర్ మాట్లాడే సంకర భాష మొదలు రాజకీయనాయకుడు నీతులు, బూతులు కలిపి ఇచ్చే ప్రసంగం వరకూ ప్రతిదీ వినేస్తున్నాం.
నిజజీవితంలో ఆదాయంపన్ను ఎగ్గొట్టే సిని తారలు సినిమాల్లో మాత్రం అవినీతికి వ్యతిరేకంగా తెగ బారెడు డైలాగులు చెబుతున్నా కిమ్మనకుండా వింటున్నాం.
ఇలా ఎన్నెన్ని వింటున్నామో లెక్కలేసుకుంటే మనకే బోల్డంత ఆశ్చర్యం కలుగుతుంది.😲😲😲
ఈ జీవకోటిలో మన మాట వినే ప్రాణి ఏదైనా కనిపిస్తే... మనంత అదృష్టం ఇంకెవరికైనా ఉంటుందా?
మనం చెప్పడం మొదలు పెట్టామంటే ఎవరైనా మనకి పోటీకి రాగలరా? ఏం? మనమేమీ చెప్పలేమా?
ఆకలినీ, నిద్రనీ మరిచి, మధ్యలో మంచినీళ్ళు తాగడానికి కూడా బ్రేక్ తీసుకోకుండా అలా చెబుతూనే ఉండిపోగలం.
వినేవాడు దొరకాలే కానీ ఎంతసేపైనా, ఎన్ని విషయాలైనా చెప్పగలం.
అవునూ.. ఒకవేళ వినడానికి ఎవరైనా దొరికితే మనం ఏమేం చెప్పగలం?
నిజానికి ఏమేం చెప్పలేం???????? అని అడగాలి.
మనం ఎంత గొప్పవాళ్ళమో చెప్పొచ్చు. ఎంత ప్రిన్సిపుల్డో, ఎన్నెన్ని కష్టాలు పడి ఈ స్థాయికి వచ్చామో చెప్పొచ్చు.
సమాజం పట్ల మన బాధ్యత లాంటి బరువైన విషయాలూ చెప్పేయొచ్చు.
వినేవాడు అవకాశం ఇవ్వాలే గానీ అతగాడు ఎంత అల్పుడో జ్ఞానోదయం చేసేయొచ్చు.
మనం చెప్పేవన్నీ మనం పాటించి తీరాలన్న రూలేదీ అస్సలు లేదు కాబట్టి ఎలాంటి సందేహాలకీ తావు లేదు. ...మరి వినడానికి ఎవరూ దొరక్కపోతే??
ఇది కూడా ఓ సందేహమేనా? ఇలా ఓ బ్లాగ్ లో ఒక పోస్ట్ రాసేయడమే!!
వండే వాడికి తినే వాడు లోకువ!!!!
కూర్చున్న వాడికి నించున్న వాడు లోకువ!!!!!
😃😃😃 రాసేవాడికి చదివే వాడు లోకువ 😃😃😃
ఎందరో మహానుభావులు అందరికి వందనములు
ఈ మధురమైన కీర్తన తెలియని మానవుడు !
అనేవాడు ఉండడే మో ? బహుశ : !
తెలుగు వాగ్గేయకార త్రయంలో ధాతు , మాతువులకు ప్రాధాన్యత నిచ్చి ,
రచన చేయడంలో దిట్ట ,స్వర రాగ బ్రహ్మ "త్యాగ రాజు."
అలాంటి !కమనీయమైన కవిత !పరిపూర్ణమైన భక్తి ! సరస సంగీతం !ఈ మూడూ త్రివేణి గా తన గాన సుధా మధు రసాన్ని,ప్రవహింప చేశాడు "నాదబ్రహ్మ త్యాగయ్య."
ఎన్నో భక్తిపరమైన కృతులను రచించి, దాక్షిణాత్య కర్నాటక సంగీతానికి తెలుగును సంగీత భాషగా తీర్చిదిద్దిన మహనీయుడు త్యాగయ్య.
స్వర సాహిత్య సమ్మేళనం అద్భుతంగా సృష్టించిన ఆయన.
తమిళదేశంలో పుట్టి పెరిగినా త్యాగయ్య తెలుగువాడు.
ఆయన పలికినది తెలుగు పలుకు. "పలుకువేమి నా దైవమా రామ!" - అంటూ, అచ్చ తెలుగులో ఆత్మనివేదన చేసుకున్న త్యాగయ్య తెలుగుకు సంగీత సుభగత్వం సమకూర్చిన మహనీయుడు.
నాట, వరాళి, గౌళ, అరభి, శ్రీరాగాలలో గల పంచరత్నాలు-నాటికీ, నేటికీ, రేపటికీ ఇది పంచరత్నాలే.
తెలుగు భాషా సుమ సుగంధాలు జగద్వ్యాప్తం కావడానికి నాదసుధారస ధారలు కురిపించిన శ్రీ త్యాగరాజ స్వామి కీర్తనలు తెలుగు వారి పుణ్యఫలాలుగా చెప్పుకోవచ్చు.
ఆయన భక్తిరసం జగదానందకారుకుడు, జానకీప్రాణనాయకుడు, కరుణారససింధువైన రామచంద్రునిలో ఐక్యమైంది. ఆ రోజు... ఈ రోజు ...పుష్య బహుళ పంచమి...(2/2/2021)
నాటి నుండి నేటి వరకూ అజరామరంగా ఆయన రచించి ఆలపించిన ఘనరాగ పంచరత్న కీర్తనలు దశదిశలా, వాడవాడలా మారుమోగుతూనే వున్నాయి.
ప్రత్యేకంగా ఆరాధనోత్సవాలలో తిరువాయూరులోని ఆయన సమాధి వద్ద గాత్ర, వివిధ వాద్య సంగీత విద్వాంసులు కీర్తిస్తూ... స్తుతిస్తూ... ఆయన పంచరత్నాలను ఆలపిస్తూ, పంచరత్నసేవతో ఘనంగా నివాళులర్పిస్తూ నే వున్నారు.
సూర్యచంద్రులు వున్నంతవరకూ ఆయన కీర్తనలు వినిపిస్తూనే వున్నాయి... వుంటాయి కూడా.
సంగీతాకాశంలో నిండు జాబిల్లిలా ప్రకాశించిన త్యాగయ్య ఆ సంగీతం వినబడినంతకాలం చిరంజీవియే!🙏🙏
ఎందరో మహానుభావులు అందరీకి వందనములు ॥ఎందరో॥
చందురు వర్ణుని అందచందమును హృదయార
విందమున జూచి బ్రహ్మానంద మనుభవించువా ॥రెందరో॥
సామగానలోల మనసిజ లావణ్య ధన్యమూర్దన్యు
మానసవనచర వరసంచారము నిలిపి మూర్తి బాగుగా పొగడనేవా ॥రెందరో॥
సరగుస బాదములకు స్వాంతమను
సరోజమును సమర్పణము సేయువా ॥రెందరో॥
పతితపావనుడనే పరాత్పరు గురించి
బరమార్థమగు నిజమార్గముతోను బాడుచును,
సల్లాపముతో స్వరలయాది రాగముల తెలియువా ॥రెందరో॥
హరి గుణమణులగు సరములు గళమున
శోభిల్లు భక్తకోటు లిలలో తెలివితో చెలిమితో
గరుణగల్గి జగమెల్లను సుధాదృష్టిచే బ్రోచువా ॥రెందరో॥
హోయలుమీఱ నడులుగల్గు సరసుని సదా
గనుల జూచుచును, పులకశరీరులయి ముదంబునను యశముగలవా
పయోధి నిమగ్నులయి ముదంబునను యశముగలవా ॥రెందరో॥
ప్రేమ ముప్పిరిగొను వేళ నామమును దలచేవారు
రామభక్తుడైన త్యాగరాజ సుతునికి నిజరామ ॥రెందరో॥
'పెసరట్లు పలు విధములు...' అంటూ మొదలు పెడితే జరిగేవి రెండు..
మొదటిది, చదివే వారి ముఖంలో చిరునవ్వైతే, 😄😄
రెండోది వారి నోట్లో ఊరే లాలాజలం. 😋😋😋😋
ఏమని చెప్పుదునో పెసరట్టు గురించీ అనుకున్నా కానీ, ఇలా మొదలు పెడుతూనే ఎన్నో కబుర్లు మేమున్నాం అంటూ గుర్తొచ్చేస్తున్నాయి.
షాపు నుంచి తెచ్చుకున్న పెసల్లో రాళ్ళూ, రప్పలూ ఏరుకుని, ఓ సారి కడిగేసి, అటుపై నీళ్ళలో నానబోసేసి..
బాగా నానాక ఓ చిన్న అల్లంముక్క జతచేసి జారుగా పిండి రుబ్బి పక్కన పెట్టేసుకుంటే పెసరట్టు మహాయజ్ఞం లో మొదటి అంకం పూర్తయినట్టే.
పెసరట్టు అంటూ అనుకున్నాక, కేవలం సాదా పెసరట్టుతో సరిపెట్టుకునే ప్రాణాలు కావు కదా మనవి..
అందుకని ఉల్లి పాయలు, అల్లం, పచ్చి మిర్చీ సన్నగా తరిగేసి పక్కన పెట్టేసుకుంటాం.
సరిగ్గా ఇదే సమయంలో 'ఆ చేత్తోనే కాస్త ఉప్మా కలియబెట్టెయ్య రాదూ' అని ఆత్మారాముడో, సీతో వినీ వినిపించనట్టు మూలుగుతారు.
'అదెంత పని కనుకా' అనిపించి తీరుతుంది.
పావుగంటలో ఉప్మా రెడీ అవ్వనే అవుతుంది.
పెనం పొయ్యి మీదకి ఎక్కించి, బాగా వేడెక్కనిచ్చి కాసిన్ని నీళ్ళు జల్లి చూసుకుని, వేడి సరిపోతుంది అనిపించగానే ఉప్పు కలిపిన పెసరపిండితో అట్టు పోసేసి,
అటుపై కొంచం జీలకర్ర, అల్లం ముక్కలు, ఉల్లి, పచ్చి మిర్చి ముక్కలూ ఒకదాని తర్వాత ఒకటో, అన్నీ కలిపేసో మన ఓపికని బట్టి జల్లేస్తాం కదా.. ఇక్కడితో రెండో అంకం పరిసమాప్తం.
సగం కాలిన అట్టు చుట్టూనూ, మధ్యలోనూ నెయ్యో నూనో చల్లేసి, అట్టు సుతలు పైకి లేస్తున్నాయనగా ఓ గరిటెడు ఉప్మా అట్టు మధ్యలో పెట్టేసి, మన చెయ్యి తిరగడాన్ని బట్టి రెండు మడతలో, మూడు మడతలో వేసేసి
అల్లప్పచ్చడి, కొబ్బరి పచ్చడి ఉన్న ప్లేట్లోకి బదలాయించేశామంటే పెసరట్టు వంటకం పూర్తైపోయినట్టే.
పెనం, పిండీ సిద్ధంగా ఉన్నాయి.. మొదటి అట్టు వాసన ముక్కుకి తగలడంతోనే కనీసం నాలుగైదు అట్లన్నా కావాల్సిందే అని కడుపు ఆదేశాలు జారీ చేసేస్తుంది..
కాబట్టి అట్టు వెనుక అట్టు.. అట్టు పై అట్టు... అట్లా అట్ల వంటకం కొనసాగుతుందన్నమాట.
దోస ని పల్చగా, క్రిస్పీ గా తినడానికి ఇష్టపడే ప్రాణులు సైతం పెసరట్టు దగ్గరికి వచ్చేసరికి 'ఎలా ఉన్నా సరే' అనేస్తారు.
అవును మరి, పెసరట్టు పల్చగా ఉన్నా, మందంగా ఉన్నా రుచే.
ఉల్లి పచ్చి మిర్చి వగయిరాలతో పాటు వేయించిన జీడిపప్పు పలుకులు పెసరట్టు మీద జల్లి, కనీసం నాలుగు చట్నీలతో వడ్డిస్తే ఆ పెసరట్టు పేరు 'ఎమ్మెల్యే' పెసరట్టు.
మందంగా వేసిన పెసరట్టుతో 'పెసరట్టు కూర' అని చేస్తారు.
పెసరట్టు ముక్కలని పోపులో వేసేసి, చింతపండు రసం కూడా పోస్తారు పైన.. ఏ ఇల్లాలో ఉదయం మిగిలిపోయిన పెసరట్లతో ఈ కూర సృష్టించి ఉంటుంది బహుశా.. కేవలం కూర కోసమని పెసరట్లు చేసేవాళ్ళు చాలామందే ఉన్నారు.
మామూలుగా టిఫిను పుచ్చుకున్నాక కాఫీయో, టీవో సేవించడం రివాజు.
అదే పెసరట్టు తిన్నాక అయితే, వీటికి బదులుగా పల్చటి మజ్జిగ పుచ్చుకుంటే (వీలయితే నిమ్మరసం పిండింది) రెండు మూడు గంటలన్నా గడవక ముందే కడుపు ఆకలితోకణకణ మంటుంది.
తెలివైన ఇల్లాళ్ళు ఆదివారం పొద్దున్నే పెసరట్టుప్మా టిఫిన్ పని పెట్టుకుంటారు.
అప్పుడైతే ఎక్కువ వంటకాలు చెయ్యకుండానే మధ్యాహ్నం బోయినాలు కానిచ్చేయవచ్చు కదా.. మామూలు పెసరట్టు కన్నా, ఉప్మాతో కలిసిన పెసరట్టు కొంచం బరువుగానే అనిపిస్తుంది మరి.
అదేవిటో, పెసరట్టు కబుర్లు మాత్రం ఎన్ని చెప్పుకున్నా బరువుగా అస్సలు అనిపించవు..
ఆ భరోసాతోనే ఈ కబుర్లు ముగిస్తున్నాను...
అన్నదాత సుఖీభవా
లోక సమస్త సుఖినో భవంతు
**** మీ ఉషగిరిధర్ ****
